Rudolf Harbig z żoną Gerdą i trenerem Woldemarem Gerschlerem. (Photo by Lothar Ruebelt/ullstein bild via Getty Images)
Rudolf Harbig urodziÅ‚ siÄ™ w Dreźnie 8 listopada 1913 r. Dzisiaj niewiele wiadomo o latach jego mÅ‚odoÅ›ci. PoczÄ…tek biegowej przygody Niemca datuje siÄ™ na 1932 r., kiedy rozpoczÄ…Å‚ Å›ciganie w biegach przeÅ‚ajowych. Z czasem stwierdziÅ‚, że jego mocniejszÄ… stronÄ… jest raczej szybkość niż wytrzymaÅ‚ość i od 1934 r. skupiÅ‚ siÄ™ przede wszystkim na rywalizacji na bieżni. w 1934 r. w rodzinnym Dresden osiÄ…gnÄ…Å‚ czas 2:04 na dystansie 800 m. Wtedy zostaÅ‚ dostrzeżony przez poczÄ…tkujÄ…cego trenera – Woldemara Gerschlera. Współpraca obu panów już wkrótce miaÅ‚a przynieść nadspodziewanie dobre efekty.
Pod skrzydłami Gerschlera Harbig rozwijał się błyskawicznie. W ciągu pierwszych 3 miesięcy wspólnych treningów 21-latek poprawił rekord życiowy na 800 m o 6 sekund. Na początku kolejnego sezonu urwał ze swojego wyniku 2 sekundy, a później jeszcze 2, doprowadzając życiówkę do poziomu 1:54,1. Również na dystansie dwukrotnie krótszym popisał się niezłym wynikiem, osiągając równe 50 sekund. Rok przed Igrzyskami Olimpijskimi Harbig zaczął dobijać się do krajowej czołówki i mógł realnie myśleć o olimpijskim biegu przed publicznością w Berlinie.
Rok 1936 rozpoczÄ…Å‚ siÄ™ bardzo dobrze dla podopiecznego Gerschlera. Passa zwyciÄ™stw w szeregu mityngów, rekordy życiowe na dystansach 200 m (22,0), 400 m (48,8) i 800 m (1:52,5) wskazywaÅ‚y, że jest w doskonaÅ‚ej formie. PotwierdziÅ‚ to także podczas mistrzostw kraju, wygrywajÄ…c rywalizacjÄ™ na 800 m. ZostaÅ‚ włączony do reprezentacji na Igrzyska, gdzie, co prawda, odpadÅ‚ w eliminacjach na 800 m, ale w sztafecie 4×400 m odegraÅ‚ istotnÄ… rolÄ™ biegnÄ…c na ostatniej zmianie i przyczyniajÄ…c siÄ™ do brÄ…zowego medalu niemieckiej drużyny (czas indywidualny Harbiga: 47,6, reprezentacja Niemiec osiÄ…gnęła rezultat 3:11,8 bijÄ…c rekord kraju). Po Igrzyskach Harbig nieco zwolniÅ‚ obroty i nie osiÄ…gaÅ‚ już tak dobrych rezultatów jak w pierwszej części sezonu.
Rok 1937 to z kolei pasmo sukcesów Harbiga. W ciÄ…gu sezonu nie przegraÅ‚ ani jednego wyÅ›cigu, bÄ™dÄ…c bezkonkurencyjnym tak na krajowym podwórku, jak i w zawodach miÄ™dzynarodowych. Ponownie zostaÅ‚ mistrzem Niemiec, bijÄ…c przy okazji rekord kraju z czasem 1:50,9. Na dystansie dwukrotnie krótszym także staÅ‚ siÄ™ rekordzistÄ… kraju z czasem 47,6. Harbig kontynuowaÅ‚ zwyciÄ™skÄ… passÄ™ na tych 2 dystansach również w 1938 r., a kumulacjÄ… byÅ‚y Mistrzostwa Europy w Paryżu, z których przywiózÅ‚ 2 zÅ‚ote medale: na 800 m (i życiówkÄ™ 1:50,6) i w sztafecie 4×400 m. MiesiÄ…c wczeÅ›niej na 400 m pobiÅ‚ rekord Niemiec z wynikiem 46,8.
Jednak najwiÄ™ksze osiÄ…gniÄ™cia wciąż byÅ‚y jeszcze przed Harbigiem, a dokonaÅ‚ ich w roku 1939. W czerwcu pobiÅ‚ pierwszy rekord Å›wiata – na nietypowym dystansie 500 m, który pokonaÅ‚ w 1:01,7. NastÄ™pnie, jako pierwszy Niemiec w historii pobiegÅ‚ 800 m poniżej 1:50 (1:49,4). Już tydzieÅ„ później zapisaÅ‚ siÄ™ w historii fenomenalnym wynikiem na tym dystansie. Czas 1:46,6, jaki osiÄ…gnÄ…Å‚ w Mediolanie okazaÅ‚ siÄ™ nie do pobicia przez nastÄ™pnych 16 lat. Poprzedni rekord zostaÅ‚ poprawiony o 1,8 s. OdkÄ…d notowany jest rekord na 800 m nikt w historii ani przed ani po Harbigu nie poprawiÅ‚ go w aż tak znaczÄ…cy sposób. To byÅ‚ naprawdÄ™ niewyobrażalny wynik. Na dokÅ‚adkÄ™, miesiÄ…c później Harbig do swojej kolekcji doÅ‚ożyÅ‚ jeszcze rekord Å›wiata na 400 m (46,0).
Po wybuchu II wojny światowej Harbig wciąż startował na arenach w Niemczech, we Włoszech, na Węgrzech i neutralnej Szwecji oraz Finlandii. W 1941 r. w rodzinnym Dreźnie pobił rekord świata na 1000 m z wynikiem 2:21,5. Startował do października 1942 r., później został wysłany na front wschodni, gdzie zginął w marcu 1944 r.
Jako podopieczny Woldemara Gerschlera, Harbig wrÄ™cz musiaÅ‚ trenować w oparciu o trening interwaÅ‚owy. W jego przypadku przyniosÅ‚o to spektakularne rezultaty. Jak wyglÄ…daÅ‚ jego trening? Co ciekawe, biegaÅ‚ na ogół tylko 3 albo 4 razy w tygodniu. Rzadziej trenowaÅ‚ w okresie zimowym, jednak wtedy oprócz biegania pracowaÅ‚ nad siłą i sprawnoÅ›ciÄ…. W pierwszym okresie jako odcinki o charakterze specjalistycznym Gerschler stosowaÅ‚ u swojego podopiecznego dÅ‚uższe powtórzenia – np. na dystansach 2000 m i 1000 m. Tygodniowy plan uzupeÅ‚niaÅ‚ jeden bieg dÅ‚uższy (kilkadziesiÄ…t minut z elementami przyspieszeÅ„) i 1 sesja gimnastyczna.
WchodzÄ…c w okres przedstartowy liczba tygodniowych treningów wzrastaÅ‚a do 4 jednostek, odcinki specjalne ulegaÅ‚y skróceniu (600, 400, 300, 200 i 100 m), a prÄ™dkoÅ›ci stopniowo wzrastaÅ‚y. Sesje interwaÅ‚owe byÅ‚y poprzedzane kilkunastoma lub kilkudziesiÄ™cioma minutami rozgrzewki w postaci rozbiegania. Gerschler nie aplikowaÅ‚ swojemu podopiecznemu dużej liczby powtórzeÅ„ – w ramach treningu byÅ‚o to na ogół kilka odcinków z dÅ‚ugimi przerwami. PrzykÅ‚adem może być nastÄ™pujÄ…cy trening: 30 minut rozbiegania, 800 m w 2:11, przerwa 15 minut (spacer), 800 m w 2:02, przerwa 10 minut (spacer), 600 m w 1:28. Inna propozycja to trening typu 5×200 w 23-24 sekundy na przerwach trwajÄ…cych po 5 minut. Z dzisiejszej perspektywy trening ten może wyglÄ…dać na lekki, ale ówczeÅ›nie uważany byÅ‚ za wymagajÄ…cy (zwÅ‚aszcza biorÄ…c pod uwagÄ™ stosowane prÄ™dkoÅ›ci).
Warto również podkreślić, że w treningu Harbiga dużą rolę odgrywały starty. Zawodnik rywalizował na wielu dystansach zarówno krótszych jak i dłuższych od docelowego. Regularnie biegał na 100 czy 200 m, ale także na 1000 czy 1500 m. Polityka startowa wskazywała na to, że wszystkie zawody zostały odpowiednio zaplanowane i wkomponowane w plan treningowy. Trzeba podkreślić, że był on jednym z pierwszych zawodników, których plan treningowy był ustrukturyzowany, speriodyzowany i pod wieloma względami odpowiadał dzisiejszym standardom.
Więcej o treningu według Woldemara Gerschlera przeczytacie tutaj.