fbpx

Zdrowie i motywacja > Ciało biegacza > Polecane > Zdrowie i motywacja

Ból kolana, a bieganie. „Organizm zjada Twoje stawy”

Dlaczego biegacza bolą kolana? Fot. Istockphoto.com

Fot. Istockphoto.com

Dlaczego kolana bolą? Dla biegaczy najbardziej powszechnym problemem są stany zapalne. Te mogą występować, gdy coś złego zaczyna dziać się z naszym kolagenem i organizm zaczyna go… pożerać.

Nasz organizm jest kolanożercą. Gdy tylko wyczuje w nim kawałek kolagenu zaczyna go pożerać. Z zapałem. Ten zapał objawia się stanem zapalnym. Wtedy boli, puchnie, trzeszczy i w ogóle nie jest fajnie. Ten tekst ma przybliżyć kilka aspektów związanych z bólem kolan i ułatwić zrozumienie tego co w naszym stawie siedzi.

Test kulek z drinka

Na początku jest eksperyment z lodem. Sącząc jakiś napój w barze czy restauracji na dnie szklanki często zostają nam półokrągłe kawałki lodu. Weźmy dwie wilgotne i ściśnijmy ze sobą tymi okrągłymi powierzchniami. Nie da się! Kawałki lodu są bardzo śliskie i utrzymanie ich razem w ścisku jest niemalże niewykonalne, a co dopiero mówić o poruszaniu nimi. Wyobraźmy sobie więc, że te dwa półokrągłe kawałki lodu to powierzchnie stawowe w stawie kolanowym. A teraz podkręćmy wyobraźnię i pozwólmy na niezły odlot. Te super-śliskie kawałki lodu to papier ścierny w porównaniu z kolanem, w którym tarcie jest 10 razy mniejsze! Nie przesłyszeliście się. Zdrowy staw jest prawie doskonale śliski, także dzięki mazi stawowej (tłuszcz i mucyna). Aby utrzymać go w odpowiedniej pozycji potrzebne są łąkotki, ścięgna, więzadła, mięśnie. Wtedy mamy wspaniale pracującą maszynę, która pozwala nam biegać.

Atak na kolagen

Problem pojawia się, gdy tarcie się zwiększa: na skutek chorób, urazów, zwykłego mechanicznego zużycia związanego z wiekiem. Wtedy pojawia się stan zapalny. Bardzo często to reakcja organizmu na własny kolagen.

Na szklistych powierzchniach stawowych może bowiem dojść do pęknięcia lub „rozdarć”. Wtedy to włókna kolagenowe zostają obnażone. I to rozpoczyna niezłą awanturę. Nasz sprytny organizm rozpoznaje taki kolagen jako zagrożenie. Mucyna (ta z mazi) wprawdzie chroni częściowo przed atakiem, ale dla naszego ciała nitki kolagenu to coś, czego nie powinno być w kolanie. Wysyłany jest zatem impuls do systemu immunologicznego. Tuż po nim uruchamiana jest cała lawina procesów: cytokiny prozapalne, za pośrednictwem interleukin pobudzają limfocyty T. Te ostatnie to komórki żerne, czyli straszne żarłoki. Taka ich natura i ciało wysyła je by niszczyły zagrażające mu komórki.

Nauczyć jelita nie atakować kolan

Cały system tej walki organizmu z samym sobą jest dosyć złożony i w wielkim uproszczeniu ma nas ochronić przez pożeraniem samego siebie. W kolanie (i innych stawach) występuje bowiem dosyć nietypowy kolagen – typu 2. Zawiera on bardzo charakterystyczne obszary molekularne – epitopy. Co ciekawe są one rozpoznawane w jelicie, czyli znów schodzimy na temat pożerania. Kępki analizują treść pokarmową właśnie po to, żebyśmy mogli rozkładać kolagen z pokarmu (np. rosół). Wg naukowców można te kępki nauczyć, by nie atakowały kolagenu typu 2 właśnie poprzez podawanie małych dawek specjalnie zdenaturowanego kolagenu.

Przerwać igraszki kwasu

Stan zapalny może pochodzić także z uszkodzonych komórek, które uruchamiają coś, co nazywa się kaskadą kwasu arachidonowego.

Kwas arachidonowy (występujący w komórkach w obrębie np. stawu kolanowego) może zostać przekształcony wówczas do kilku substancji. Jedną z nich jest 5-lipoksygenaza (5-LOX). Piszę o niej tylko dlatego, że dalsze rozważania nad jej losami są mocno skomplikowane, a przeciętnemu biegaczowi wystarczy informacja, że potrzebuje leków przeciwzapalnych działających na 5-LOX. Jedną z takich substancji jest kwas AKBA, występujący np. w roślinie boswellia. Wredny kwas arachidonowy może jednak przekształcić się do cykloksygenazy. To na jej końcu pojawiają się prostaglandyny prozapalne. Z nimi tez na szczęście można walczyć podając leki przeciwzapalne (i np. boswellię).

Obejrzyj stawy z lekarzem

Ten tekst pokazuje tylko część problemu, jakim jest stan zapalny stawu kolanowego. Warto wiedzieć jednak, że to co dzieje się w naszym organizmie zawsze może pojawić się nie tylko pod wpływem przejściowego urazu, ale i postępujących zmian degeneracyjnych w samym stawie. Takimi zmianami jest np. chondromalacjawycieranie powierzchni stawowej. Dlatego warto zawsze udać się do specjalisty i zrobić badania. Skuteczny jest rezonans magnetyczny, który da obraz zmian w kolanie i powie lekarzowi, czy problem jest tymczasowy, czy wymaga interwencji chirurga. Uszkodzenia stawu mogą powodować na przykład pęknięte łąkotki, które trą o delikatne powierzchnie odsłaniając kolagen, który atakowany jest przez organizm. Samo wycieranie jest stanem naturalnym, ale urazy mogą go niebezpiecznie przyspieszyć.

Chcesz być zawsze na bieżąco? Polub nas na Facebooku. Codzienną dawkę motywacji znajdziesz także na naszym Instagramie!
Zachęcamy także do słuchania naszego podcastowego cyklu „Czy tu się biega?”.
mm
Oskar Berezowski

Podoba ci się ten artykuł?

0 / 5. 0

Przeczytaj też

Dobra wiadomość dla zawodniczek i zawodników 16. PKO Poznań Półmaratonu. Wzorem poprzednich lat na podstawie numeru startowego w dniu biegu, 14 kwietnia, można podróżować bezpłatnie pociągami wybranych przewoźników na terenie Województwa Wielkopolskiego. Taką możliwość dają […]

Bezpłatne podróże dla uczestników 16. PKO Poznań Półmaratonu – Sprawdź szczegóły!

Gościem tego odcinka z cyklu Czy tu się biega? jest Magda Skrocka z Fundacji „Maraton Warszawski”, która opowiada o największych zaskoczeniach 18. Nationale-Nederlanden Półmaratonu Warszawskiego. Gościem tego odcinka podcastu z cyklu Czy tu się biega? […]

Największe zaskoczenia 18. Nationale-Nederlanden Półmaratonu Warszawskiego. Magda Skrocka z FMW

Już za miesiąc w Łodzi odbędą się Mistrzostwa Polski w maratonie kobiet i mężczyzn. Czołówka polskich biegaczy ma też powalczyć o minima na Igrzyska Olimpijskie w Paryżu, choć zadanie to będzie bardzo trudne. DOZ Maraton […]

DOZ Maraton Łódź: Wyjątkowe wyzwania i rekordowa pula nagród czekają na biegaczy

Największy w historii Polski półmaraton, 33. edycja Mistrzostw Polski w półmaratonie, jeden z największych biegów na dystansie 5 kilometrów. Podczas weekendu z 18. Nationale-Nederlanden Półmaratonem Warszawskim i New Balance Biegiem na Piątkę nie brakowało emocji […]

Rekordowy 18. Nationale-Nederlanden Półmaraton Warszawski! Mateusz Kaczor bohaterem.

18. Nationale-Nederlanden Półmaraton Warszawski przechodzi do historii! To było niezwykłe wydarzenie. W stolicy pojawiło się 18 tys biegaczy. Na podium stanął Mateusz Kaczor, uzyskując przy tym tytuł Mistrza Polski. Mistrzynią została Monika Jackiewicz. Przydatne linki: […]

18. Nationale-Nederlanden Półmaraton Warszawski – relacja minuta po minucie

18. Nationale-Nederlanden Półmaraton Warszawski zapowiada się niezwykle emocjonująco m.in. ze względu na spodziewany bardzo wysoki poziom sportowy. Możemy spodziewać się zaciętej walki o zwycięstwo w biegu, rekordy tras, walki o medale mistrzostw Polski, a także […]

18. Nationale-Nederlanden Półmaraton Warszawski – kto powalczy o zwycięstwo, a kto o medale mistrzostw Polski?

Już w najbliższą niedzielę, 24 marca, w stolicy wystartuje 18. Nationale-Nederlanden Półmaraton Warszawski oraz New Balance Bieg Na Piątkę. Na starcie obu biegów stanie 20 tysięcy biegaczy i biegaczek. Wydarzenie przyciąga – limit uczestników biegu […]

18. Nationale-Nederlanden Półmaraton Warszawski już w najbliższą niedzielę! Nadchodzi największa impreza biegowa w Polsce.

Już w najbliższą niedzielę, 24 marca, wystartuje 18. Nationale-Nederlanden Półmaraton Warszawski oraz New Balance Bieg na Piątkę. Z inicjatywy Fundacji Transplantacja LIVERstrong na trasach obu biegów pojawią się zawodnicy ekipy „Radosne ORGAN-ki”, czyli pacjenci, lekarze, […]

Pacjenci transplantacyjni, lekarze i przedstawiciele personelu medycznego pobiegną w Półmaratonie Warszawskim i Biegu na Piątkę we wspólnym celu