Dzika róża – składniki, właściwości, przepisy

Roślina ta od dawna była wykorzystywana przez nasze prababki jako środek na wiele dolegliwości i poprawę odporności organizmu. W ziołolecznictwie znana już w starożytności. Obecnie wykorzystywana nie tylko w medycynie, ale również jako produkt spożywczy i kosmetyczny. Wyrabia się z niej mikstury, nalewki, napary, syropy, dżemy, galaretki, a nawet wina. Oto dzika róża.

Pospolity krzew

Ta roślina ma charakterystyczne purpurowo-czerwone owoce. Znana jest też jako szyszyniec różany, a w nazewnictwie ludowym określana także psią różą. Jej krzew może mieć nawet kilka metrów wysokości. Dzika róża spotykana jest na obszarze całej Europy oraz w niektórych krajach Azji, Afryki, czy też w strefie Oceanii. W Polsce znane jest ok. 20 gatunków tej popularnej rośliny.

Składniki odżywcze

W owocach dzikiej róży znajdziemy wiele substancji i składników mineralnych, które są potrzebne do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu. Przede wszystkim roślina ta zawiera bogate zasoby witaminy C. Zwłaszcza jeśli chodzi o surowe owoce. W swoim składzie dzika róża posiada też witaminy A, również te z grupy B oraz E, K i P. Innymi składnikami odżywczymi tej rośliny są także flawonoidy, kwas foliowy, garbniki, pektyny oraz żelazo, magnez, a także wapń.

Właściwości lecznicze i prozdrowotne

Ze względu na składniki dzika róża ma wiele zastosowań w lecznictwie i profilaktyce zdrowotnej. Można ją stosować przy wielu bolesnych dolegliwościach i schorzeniach. Doskonale sprawdzi się u osób, które mają wrażliwy żołądek i cierpią na chorobę wrzodową. Dzięki swoim właściwościom zalecana jest także do spożycia w chorobach nerek oraz wątroby. Doskonale też sprawdzi się przy problemach ze stawami i nadkwasocie. Wyciągi i mikstury z dzikiej róży poleca się spożywać pacjentom, którzy mają problemy związane z układem krwionośnym. Mogą też zapobiegać chorobom układu krążenia. Świetnie sprawdzą się u osób cierpiących na choroby serca. Nadciśnieniowcy również powinni regularnie je przyjmować. Preparaty zawierające wyciągi z dzikiej róży mają działanie antyoksydacyjne. W owocach tego krzewu znajdują się polifenole, które zwalczają wolne rodniki, a także działają przeciwnowotworowo.
Oczywiście dzika róża najbardziej znana jest jako środek na zwiększenie odporności i przy przeziębieniach.

Owoce i płatki

Dzika róża to nie tylko owoce, ale również płatki. Je także wykorzystuje się do przyrządzania naparów i soków. Zalecane są osobom, które mają problemy z zaśnięciem. Szerokie zastosowanie dzika róża ma też jako środek służący do pielęgnacji skóry. Nawilża ją i wygładza. Soki można też stosować przy stanach niepokoju i stresu na uspokojenie. Olejki eteryczne z dzikiej róży działają kojąco i relaksacyjnie. Stosuje się je np. w aromaterapii. Olejkami z wyciągu z płatków róż można również smarować suchą skórę, co bardzo dobrze ją nawilża. Nakładanie na włosy wzmacnia je. Płatki róż można też dodawać do kąpieli. Substancje w nich zawarte wpłyną kojąco na nasze samopoczucie, a także odmładzająco na skórę.

Przepisy z dzikiej róży

 Konfitura z płatków 

Najpierw należy zebrać ok. 150 g płatków róż. Najlepiej z miejsc nie zanieczyszczonych spalinami, czyli z dala od szos. Płatki powinny być czerwone, chociaż różowe też się nadadzą. Jeśli występują na nich białe zakończenia, to trzeba je odciąć, żeby konfitura nie miała gorzkiego posmaku. Należy również przygotować ok. 750 g cukru trzcinowego. Teraz płatki trzeba lekko pognieść i obmyć wodą. Następnie wkładamy je na dno słoika. Na to posypujemy 6 łyżeczek cukru trzcinowego, następnie układamy kolejną warstwę płatków róży i znów cukier. I tak aż do wyczerpania płatków. Sporo cukru nam jeszcze zostanie.

Następnie możemy zakręcić słoik i odstawić na ok. 10 godzin. Po tym czasie do pół litra wody wsypujemy resztę cukru i gotujemy mieszając. Po kilku minutach wlewamy tam też sok z wyciśniętej jednej dużej cytryny. Niech wszystko gotuje się ok. 5 minut. Następnie zdejmujemy z ognia i studzimy. Teraz dodajemy ze słoika płatki róż wraz z uzyskanym sokiem. Całość gotujemy, a kiedy zacznie wrzeć trzymamy na ogniu jeszcze ok. 20 minut, aż zgęstnieje. Potem przelewamy gotową konfiturę do mniejszych słoików, które należy szczelnie zamknąć. Zaleca się również odwrócenie ich do góry dnem, żeby nie było pleśni.

 Konfitura z owoców 

Najpierw należy zebrać kilogram owoców z dzikiej róży. Trzeba je dokładnie oczyścić, przemyć i odciąć ogonki. Tak przygotowane owoce wrzucamy do garnka i zalewamy ok. 300 ml wody. Teraz gotujemy. Ogień ma być nieduży, a naczynia zakryte przykrywką. Sprawdzamy czy owoce będą miękkie. zazwyczaj wystarczy na to ok. pół godziny. Następnie odcedzamy owoce, usuwamy z nich pestki, a resztę przecieramy przez sito. Można również zetrzeć je na małej prasce. Sok z gotowania oraz masę owocową wkładamy do garnka. Dosypujemy do niego 600 g ksylitolu. Wlewamy też sok z wyciśniętej jednej dużej cytryny. Do smaku dodajemy drobno startą skórkę z niewielkiej pomarańczy oraz jedną łyżeczkę solidnie rozgniecionych ziarenek kardamonu. Można też dodać przekrojoną laseczkę wanilii. Całość należy gotować. Trzeba pamiętać o mieszaniu, żeby się nie przypaliło.

Po ok. 15-20 minutach masa powinna ściemnieć. Teraz przekładamy ją do mniejszych słoików, zakręcamy szczelnie, a następnie odstawiamy do wystudzenia. Warto słoiczki postawić do góry dnem, żeby konfitura nie podeszła pleśnią.

 Syrop 

W tym przepisie liczy się pora przygotowania mikstury. Otóż owoce dzikiej róży należy zerwać z krzewów zaraz po pierwszym przymrozku. Akurat będzie na zimowe chłody. Potrzebujemy ok. 400 g owoców. Należy je umyć i odciąć ogonki. Wkładamy je do garnka i zalewamy ok. 1 litrem wody. Teraz gotujemy na średnim ogniu przez 15-20 minut. Po tym czasie należy owoce odcedzić od wywaru i przecisnąć przez sitko o średnich oczkach. Kiedy to wykonamy, to tę masę znów wrzucamy do wywaru. Teraz dodajemy do tego 100 g ksylitolu oraz 3 łyżeczki soku z wyciśniętej cytryny. Gotujemy całość na niedużym ogniu przez ok. 20 minut. Następnie gotowy syrop przelewamy do mniejszych słoiczków, czy też buteleczek. Można go spożywać bezpośrednio, jak też dodawać do napojów, czy też herbat.

 Dżem  

W tym przypadku zgromadźmy nieco więcej owoców niż w poprzednich przepisach, czyli 2 kg. Następnie odcinamy szypułki. Potem owoce kroimy wzdłuż na pół i usuwamy pestki, a także włoski. Teraz całość dokładnie myjemy. Wkładamy owoce do garnka i gotujemy ok. 25-30 minut. Po tym czasie należy je przetrzeć przez sitko. Do całości wywaru i przetartych owoców dodajemy 500 g cukru trzcinowego, a także 6 łyżeczek soku wyciśniętego z cytryny. Teraz wszystko znów gotujemy i po ok. 15 minutach dżem jest gotowy. Można go teraz przełożyć do mniejszych słoiczków i spożywać z pieczywem, plackami, czy też naleśnikami.