Kalendarium. Co się działo w bieganiu w lutym na przestrzeni dekad?

Zersenay Tadese. Fot. Wikimedia Commons/ Erik van Leeuwen

16 lutego 2014 roku Florence Kiplagat ustanowiła rekord świata w półmaratonie, 8 lutego 1976 roku, Grażyna Rabsztyn ustanowiła rekord świata w biegu na 60 m przez płotki i była pierwszą kobietą, która przebiegła go w czasie poniżej 8 sekund. W lutym urodzili się m.in. Cathy Freeman i Zersenay Tadese, zginął Józef Noji. Co jeszcze działo się w tym miesiącu na przestrzeni dekad?

3 lutego 1963 roku urodził się w La Spezia Stefano Mei – włoski lekkoatleta, średnio- i długodystansowiec, mistrz Europy.

6 lutego 1961 roku urodził się w Poznaniu Ryszard Ostrowski – polski lekkoatleta, biegacz, trener biegów średnich i długich, specjalizował się w biegu na 800 metrów. Czterokrotnie zdobywał mistrzostwo Polski na 800 m na otwartym stadionie (1982, 1983, 1984 i 1987) i raz w hali (1994). Trzy razy był rekordzistą Polski: na 800 m i dwa razy na 1000 m. Jego rekord życiowy w biegu na 800 m – 1:44,38 s. (4 września 1985, Kobe – Japonia) jest 4. wynikiem w historii polskiej lekkoatletyki, w biegu na 1000 m – 2:18,41 s. (13 sierpnia 1990, Grosseto – Włochy) – również jest 4. wynikiem w historii polskiej lekkoatletyki.

6 lutego 2010 roku, w Albuquerque, zmarł Kipkemboi Kimeli, kenijski lekkoatleta, biegacz, zdobywca brązowego medalu w biegu na 10 000 metrów na Igrzyskach Olimpijskich w 1988 w Seulu.

6 lutego 2014 roku podczas halowego mityngu lekkoatletycznego XL Galan w Sztokholmie Etiopka Genzebe Dibaba ustanowiła wynikiem 8:16,60 halowy rekord świata w biegu na 3000 metrów. Genzebe jest siostrą rekordzistki świata na dystansie 5000 metrów, Tirunesh Dibaby. Genzebe z początku także zaczęła od długich dystansów. Jako juniorka dwukrotnie zdobyła przełajowe mistrzostwo świata – w 2008 i 2009. Na bieżni startowała na dystansie 5000 metrów, w 2009 roku zajmując ósme miejsce na mistrzostwach świata oraz wygrywając mistrzostwa Afryki. W 2011 doprowadziła rekord życiowy na tym dystansie do znakomitego czasu 14:37,56. Od tego czasu zaczęła jednak skupiać się na dystansie 1500 metrów, widząc, że na dłuższych dystansach trudno jej rywalizować z siostrą. Więcej o Genzebe w artykule: Kim jest ta dziewczyna?

7 lutego 1962 roku urodził się w Altofone Salvatore Antibo – były włoski lekkoatleta, długodystansowiec, wicemistrz olimpijski w biegu na 10 000 m z 1988 z Seulu, i mistrz Europy w biegu na 5000 i 10 000 m z 1990 roku.

Grażyna Rabsztyn – najbardziej utytułowana polska płotkarka. Fot. Archiwum

8 lutego 1976 roku, podczas odbywających się w Warszawie Halowych Mistrzostw Polski Seniorów w Lekkoatletyce Grażyna Rabsztyn ustanowiła wynikiem 7,99 s rekord świata w biegu na 60 m przez płotki. 3 lata później, podczas Halowych Mistrzostw Polski w Zabrzu, poprawiła rekordowy rezultat na 7,86 s.
Grażyna Rabsztyn trzykrotnie ustanawiała rekord świata w biegu na 100 m przez płotki. 10 czerwca 1978 jako pierwsza zawodniczka na świecie zeszła w tej konkurencji poniżej 12,5 s, ustanawiając nowy rekord czasem 12,48 s. 13 czerwca 1980 ustanowiła swój najlepszy rezultat 12,36 s. Rekord ten przetrwał 6 lat, kiedy to najpierw wyrównała go, a później poprawiła o 1/100 s Bułgarka Jordanka Donkowa. Wynik ten nadal jest rekordem Polski. Rekord świata Grażyny Rabsztyn daje jej 7. miejsce na liście najlepszych zawodniczek wszech czasów w biegu na 100 m przez płotki. Równie dobrze radziła sobie w biegach halowych. Jest pierwszą kobietą, która przebiegła dystans 60 metrów przez płotki w czasie poniżej 8 sekund (7,99 s podczas mistrzostw Polski w 1976). Swój wynik wyśrubowała do czasu 7,84 sek.

9 lutego 1982 roku w Adi Bana urodził się Zersenay Tadese – erytrejski biegacz długodystansowy, brązowy medalista olimpijski z Aten (2004) w biegu na 10 000 metrów i mistrz świata w biegach przełajowych i ulicznych, wicemistrz świata w biegu na 10 000 metrów z Berlina (2009). Rekordzista świata w półmaratonie (58:23, 21 marca 2010 Lizbona) i w biegu na 20 km (55:21). Jako pierwszy reprezentant Erytrei zdobył medal olimpijski. Był mistrzem świata w biegu przełajowym w 2007 roku, i w biegach ulicznych w 2006 i 2007 roku, wygrywał prestiżowe imprezy np. półmaraton Greath North Run w Newcastle (2005) czy półmaraton w Rotterdamie (2006).

W 2009 roku na Mistrzostwach Świata w Berlinie stanął do walki o mistrzowski medal na dystansie 10 000 m, ale mimo fantastycznego początku i prowadzenia przez większość dystansu, nie zdołał go utrzymać do końca. Złoto trafiło w ręce Kenenisy Bekele, trzykrotnego mistrza olimpijskiego i czterokrotnego mistrza świata.
Z kolei w roku 2011 Tadese w finale biegu na 10 000 metrów podczas mistrzostw świata w południowokoreańskim Daegu, wywalczył miejsce tuż poza podium, mimo dobrego biegu i walki o miejsce medalowe. Podobnie w roku 2012, podczas igrzysk olimpijskich w Londynie – Tadese dobiegł na metę jako szósty, z czasem o 3 sekundy gorszym od tryumfującego Mohammeda Faraha.

Józef Noji – obok Janusza Kusocińskiego najbardziej znany biegacz lat 30. XX wieku.

15 lutego 1943 roku w Auschwitz zginął Józef Noji – polski długodystansowiec, obok Janusza Kusocińskiego, najbardziej znany polski biegacz z lat 30. XX wieku. W 1936 roku podczas Igrzysk Olimpijskich w Berlinie zajął 5. miejsce w biegu na 5000 metrów, był 14. na 10 000 metrów.
Dziesięciokrotnie zdobywał tytuły mistrza Polski – w biegu na 5000 m (1935, 1936, 1937, 1938 i 1939), na 10 000 m (1936), w przełajach (1936, 1937, 1938 i 1939). W 1936 roku w Berlinie ustanowił rekord Polski na 5000 m (14:33). Dwukrotnie zajmował miejsce w pierwszej dziesiątce w Plebiscycie „Przeglądu Sportowego” na najlepszych sportowców roku. W 1936 zajął 2. miejsce, a w 1937 był dziewiąty. Na początku II wojny światowej wstąpił do struktur konspiracyjnych, został aresztowany 18 września 1940 i po blisko rocznym pobycie na Pawiaku trafił do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz, gdzie został stracony. Pośmiertnie oznaczono go  m.in. Krzyżem Walecznych.

W Oświęcimiu, na terenie Osiedla Chemików, znajduje się ulica Józefa Noji. Od ponad trzydziestu lat na trasie z Drawskiego Młyna do Wielenia (przez Pęckowo, Drawsko, Krzyż Wielkopolski, Hutę Szklaną) organizowany jest Masowy Bieg imienia Józefa Nojiego, którego imieniem nazwany jest także mogący pomieścić 2500 widzów stadion miejski w Wieleniu oraz stadion miejski w Drezdenku.

Cathy Freeman na Igrzyskach Olimpijskich w Sydney w 2000 roku. Fot. Wikimedia Commons

16 lutego 1973 roku w Mackay urodziła się Catherine Freeman – australijska lekkoatletka pochodzenia aborygeńskiego, specjalizująca się w biegu na 400 metrów. W 1997 po przejściu na emeryturę przez Francuzkę Pérec Cathy stała się niekwestionowaną mistrzynią 400 metrów. Była praktycznie bezkonkurencyjna przez ponad trzy lata. Sięgnęła m.in. po mistrzostwo świata. Na Igrzyskach w Sydney była zdecydowaną faworytką. Została zaszczycona możliwością zapalenia ognia olimpijskiego jako Australijka i Aborygenka. Zdobyła złoto i stała się żywą legendą australijskiej i światowej lekkoatletyki. W 2003 r. ustąpiła pola innej Australijce Jannie Pittman.

Stała się symbolem pojednania ludności rdzennej z ludnością europejską (australijską) i nadejścia lepszych czasów dla Aborygenów. W 1994 roku podczas Igrzysk Wspólnoty Narodów wywołała dużo kontrowersji, machając po zwycięstwie flagą aborygeńską i australijską. Podobna sytuacja miała miejsce podczas Igrzysk w Sydney w 2000, ale wówczas, mimo iż takie praktyki są zakazane podczas Igrzysk, nie oceniono tego występu negatywnie.
Sama uważa się za rdzenną Aborygenkę, choć przez większość społeczeństwa uważana za „półaborygenkę”. W swojej sportowej karierze zdobyła 2 medale olimpijskie: srebrny w 1996 i złoty w 2000.

16 lutego 2014 roku Kenijka Florence Kiplagat ustanowiła w Barcelonie rekord świata w półmaratonie – 1:05:12. Wynik 1:05:12 padł na szybkiej trasie w Barcelonie, zaledwie tydzień po niezwykle mocno obsadzonym półmaratonie w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Jak powiedział trener Kiplagat, Włoch Renato Canova, miejsce i termin celowo utrzymywane były w tajemnicy, żeby nie nakładać na biegaczkę dodatkowej presji. Oboje byli przygotowani na to, że już w Emiratach może paść rekord i że trzeba go będzie poprawiać. Ostatecznie tamten bieg okazał się wolny i Kiplagat bez problemu zwyciężyła i poprawiła znacznie poprzedni najlepszy wynik, który należał również do Kenijki, Mary Keitany i wynosił 1:05:50. Warto przy tym dodać, że Florence Kiplagat jest rekordzistką Kenii na dystansie 10 000 metrów. Więcej o rekordzie w artykule: 1:05:12 Florence Kiplagat pobiła rekord świata kobiet w półmaratonie.

17 lutego 1982 roku w Eldama Ravine urodziła się Eunice Kertich Jepkorir – kenijska lekkoatletka, biegaczka długodystansowa, wicemistrzyni igrzysk olimpijskich 2008 z Pekinu na dystansie 3000 metrów z przeszkodami. Jej rekord życiowy w biegu na 3000 metrów z przeszkodami – 9:07,41 (2008) jest 6. wynikiem w historii światowej lekkoatletyki.

19 lutego 1985 roku w Lipnie urodziła się Iwona Lewandowska – polska lekkoatletka, rekordzistka Polski w biegu na 20 km (październik 2012). Specjalizuje się w biegach długodystansowych, ulicznych. Czterokrotnie (2010, 2011, 2012 i 2013) zwyciężyła w Biegnij Warszawo (10 km). Dwukrotnie (2012 i 2013) zdobywała złote medale (indywidualnie i drużynowo) w Wojskowych Mistrzostwach Europy w Paryżu (20 km).

Iwona Lewandowska w Biegnij Warszawo. Fot. dziendobrywloclawek.pl

20 lutego 1975 roku urodził się Ismael Kirui – kenijski lekkoatleta, dwukrotny mistrz świata na 5000 metrów (1993 i 1995). Jego rekord życiowy na 5000 metrów wynosi 13:02.75.

28 lutego 1970 roku w Ténès urodził się Noureddine Morceli – algierski lekkoatleta, który specjalizował się w biegu na 1500 m, wielokrotny mistrz świata na tym dystansie, halowy rekordzista świata, m.in. w biegu na 1500 metrów, 1000 metrów, 2000 metrów, 3000 metrów.
Na Igrzyskach Olimpijskich w 1996 w Atlancie głównym rywalem Morcelego na 1500 m był Marokańczyk Hicham El Guerrouj – mistrz olimpijski z Aten w biegach na 1500 m i 5000 m, wielokrotny mistrz świata w biegu na 1500 m. W czasie biegu finałowego El Guerrouj przewrócił się pod koniec trzeciego okrążenia. Morceli niezagrożony zdobył mistrzostwo olimpijskie.

21 lutego 2009 roku – Justyna Kowalczyk podczas Mistrzostw Świata w Narciarstwie Klasycznym w czeskim Libercu zdobyła złoty medal w biegu łączonym.

22 lutego 1978 roku – Józef Łuszczek został pierwszym polskim narciarskim mistrzem świata, wygrywając bieg na 15 km podczas zawodów w fińskim Lahti.

25 lutego 2006 roku – Tomasz Sikora zdobył srebrny medal w biegu biathlonowym na 15 km na Igrzyskach Olimpijskich w Turynie.

27 lutego 2010 roku – podczas Igrzysk Olimpijskich w Vancouver Justyna Kowalczyk zdobyła złoty medal w biegu narciarskim na 30 km techniką klasyczną, a Katarzyna Bachleda-Curuś, Katarzyna Woźniak i Luiza Złotkowska medal brązowy w łyżwiarstwie szybkim.

28 lutego 2009 roku – Justyna Kowalczyk zdobyła złoty medal w biegu na 30 km techniką dowolną na Mistrzostwach Świata w Libercu.