Kalkulatory biegowe – o czym nam powiedzą?

Fot. Istockphoto.com

Każdego z czasem zaczyna dręczyć pytanie: czy mogę pokonać dany dystans szybciej? Poprzeczkę zawieszamy wyżej i wyżej. Kolejne wysokości są coraz trudniejsze, ale możliwe do pokonania. Jak oszacować wysokość poprzeczki, szczególnie wtedy, gdy do próby podchodzimy po raz pierwszy? Wykorzystać kalkulator biegowy.

Wynik jaki możemy osiągnąć na dystansie, na którym dotychczas nie występowaliśmy możemy określić na podstawie czasu uzyskanego na innym dystansie stosując kalkulator biegowy. Najczęściej  chcemy oszacować wynik na dystansie dłuższym, od tego, z którym się mierzyliśmy. W kalkulatorach stosowane są współczynniki określone na podstawie relacji zachodzących pomiędzy rekordowymi wynikami uzyskanymi przez zawodników na różnych dystansach. Badania dużej próby pozwalają na uzyskanie rzetelnych informacji.

Prognozowanie rezultatów na podstawie kalkulatorów sprawdza się w pewnym stopniu. Każde szacowanie zawsze obarczone jest pewnym błędem.

Trudno spotkać kogoś, czyim pierwszym startem w życiu był maraton. Zazwyczaj ściganie się rozpoczynamy od rywalizacji na krótszych dystansach. Systematyczny trening w dłuższym okresie poprawia wytrzymałość, której wzrost umożliwia udział w coraz dłuższych biegach. Na podstawie uzyskanego czasu, np.: na 10 kilometrów i po zrealizowaniu odpowiedniego programu treningowego jesteśmy w stanie z pewnym prawdopodobieństwem prognozować wynik debiutu w półmaratonie lub maratonie. Odpowiednie przygotowania i właściwy trening, który uwzględnia zarówno specyfikę konkurencji, jak również nasze możliwości jest nieodzowny i zwiększa precyzję prognoz. Kalkulatory pozwalają także na przyjęcie czasów pokonywania odcinków realizowanych podczas treningów.

Prognozowanie rezultatów na podstawie kalkulatorów sprawdza się w pewnym stopniu. Każde szacowanie zawsze obarczone jest pewnym błędem. Sprawa przedstawia się jednak różnie u zawodników wyczynowo uprawiających konkurencje biegowe i biegaczy amatorów. Okazuje się, że ci pierwsi są „bardziej wytrzymali”. Wykazują zdolność do lepszego znoszenia wysiłków trwających dłużej. Przyjrzymy się dokładniej relacjom, jakie zachodzą pomiędzy wynikami różnych grup zawodników i zawodniczek. Przedstawiamy zależności, jakie występują pomiędzy wynikami uzyskiwanymi w biegach długich przez biegaczy amatorów oraz zawodników wyczynowo uprawiających biegi długie. Współczynniki zostały opracowane na podstawie danych zebranych od uczestników obozów treningowych Fundacji Maraton Warszawski w Szklarskiej Porębie oraz zestawień wyników czołowych polskich i zagranicznych zawodniczek i zawodników specjalizujących się w biegach długich. Porównujemy je ze współczynnikami stosowanymi w kalkulatorach biegowych McMillan’a i Duerr’a (tabela 1):

Na podstawie wyliczeń można zaobserwować, że:

1. Uczestnicy obozu treningowego w Szklarskiej Porębie mają wyższe wartości współczynników w porównaniu z „wyczynowcami”, co świadczy o ich mniejszej wytrzymałości.
2. Istnieje różnica pomiędzy wartościami współczynników wyliczonych na podstawie danych otrzymanych od uczestników obozu treningowego, a stosowanymi w kalkulatorach biegowych McMillan’a i Duerr’a, używanymi do prognozowania wyników w maratonie na podstawie wyników uzyskanych w biegach na 10 km i w półmaratonie. Prognozy oparte na współczynnikach wyliczonych z danych otrzymanych od uczestników zgrupowania (tabela 2) są ostrożniejsze od prognoz otrzymanych z kalkulatorów biegowych (szczególnie w półmaratonie i maratonie), co przedstawiają tabele 3 i 4.
3. Wartości współczynników poszczególnych zawodników i zawodniczek specjalizujących się w biegach długich (wyczynowców) dla danych dystansów są do siebie zbliżone.
4. Kalkulator McMillan’a zakłada najmniejsze straty prędkości wraz ze wzrostem długości dystansu. Współczynniki użyte do szacowania wyników w tym kalkulatorze są najbardziej zbliżone do współczynników charakteryzujących biegaczy wyczynowych. Na podstawie tego kalkulatora biegacze amatorzy mogą być narażeni na zbyt optymistyczne (śmiałe) prognozy.
5. Wraz ze wzrostem poziomu sportowego wartości współczynników (mnożników) maleją, co jest konsekwencją zwiększenia wytrzymałości. Wzrasta ona wraz ze stażem treningowym, objętością treningu i stosowaniem specyficznych obciążeń stosowanych w treningu biegów na długich dystansach oraz zwiększeniem efektywności pracy organizmu.

Tabela 2. Prognoza wyniku na podstawie danych z obozu biegowego w Szklarskiej Porębie (pogrubione czasy są podstawą prognozy).

Tabela 3. Prognozowanie wyników na podstawie kalkulatora biegowego Volkera Duerr’a (pogrubione czasy – podstawa prognozy).

 Tabela 4. Prognozowanie wyników na podstawie kalkulatora biegowego McMillan’a (pogrubione czasy – podstawa prognozy).

Kalkulatory czasem nas zawodzą. Tak naprawdę ilu zawodników tyle współczynników, jednak każdy biegacz swój wynik może porównać z najlepszymi lub z rywalem. Warto czasem coś przeliczyć, przyjąć założenia do treningu i startów. Sugerujemy ostrożne prognozowanie rezultatów dla początkujących, bardziej odważne dla średnio zaawansowanych i śmiałe dla najlepszych. Wszak bariery należy przełamywać.

Przykład kalkulatora znajdziesz na mcmillanrunning.com

Piotr Rostkowski, „Chłodna kalkulacja”, Bieganie, październik 2011