fbpx

Zdrowie i motywacja > Ciało biegacza > Zdrowie i motywacja

Leki przeciwbólowe a bieganie – czy mogą iść w parze?

fot: pixabay.com

fot: pixabay.com

Od października 2017 roku do sprzedaży bez recepty dopuszczono ketoprofen w dawce 50 mg. To silny lek niesteroidowy, który wykazuje działanie przeciwzapalne. Sportowcom mógłby nie raz dać ulgę, ale problem w tym, że stosowanie takich środków ma dwa oblicza.

Odczuwanie bólu

Ból głowy, ścięgien czy mięśni – to częsty powód do sięgnięcia po lek przeciwbólowy. Niesteroidowe leki zapalne to grupa substancji wykazujących również działanie przeciwgorączkowe. Istnieją ich trzy generacje, z których najbardziej popularne są te z pierwszej: kwas acetylosalicylowy, ibuprofen i ketoprofen. Poszczególne grupy różni siła działania oraz ewentualna toksyczność. Od niedawna w sprzedaży dostępna jest wersja leku ze stężeniem ketoprofenu w dawce 50 mg, która wcześniej była dostępna tylko i wyłącznie na receptę. Nie bez powodu. Maksymalna dzienna dawka tej substancji wynosi 200 mg, co odpowiada czterem tabletkom. Pomimo że zalecany jest w lekkim i umiarkowanym bólu, to lektor na końcu reklamy z szybkością karabinu maszynowego odczytuje znaną formułkę o konieczności zapoznania się z ulotką lub konsultacji z lekarzem lub farmaceutą, tylko że sporo dłuższą niż w przypadku innych łatwo dostępnych leków.

Po tak silną substancję czynną nie powinny sięgać m. in. osoby poniżej piętnastego roku życia, z przewlekłymi stanami zapalnymi w obrębie żołądka lub jelit, a także kobiety w ciąży. Wśród ewentualnych skutków niepożądanych wymienia się bóle brzucha, głowy, wymioty, depresję, krwioplucie, nadmierne pocenie się, uczucie zmęczenia i obrzęki. Lista jest długa. Warto zatem zastanowić się, czy sięgać po najsilniejszy lek, kiedy ból jest mały lub umiarkowany. W szczególności, jeżeli jego przyczyną był mocny trening.

Stan zapalny

Mogłoby się wydawać, że niesteroidowe leki zapalne sprawdzą się w treningu zarówno przed, jak i po nim. Przed bieganiem zmniejszyłyby odczuwalny ból, co dałoby szansę pokonywania większej liczby kilometrów i o wyższej intensywności, a po nim maskowałyby dokuczliwe skutki zniszczeń mikrowłókien mięśniowych i niwelowały lub przynajmniej uciszały powstałe stany zapalne. W praktyce jest jednak inaczej. Po ciężkim wysiłku fizycznym w tkankach obserwowane są różnego rodzaju urazy. W odpowiedzi na nie organizm aktywuje systemy obronne, które mają za zadanie przywrócić homeostazę. Dzieje się to głównie dzięki zwiększonemu przepływowi krwi i stymulacji nerwów. Pojawiają się jednocześnie obrzęki tkanek, co łatwo zaobserwować po długim bieganiu, jak np. po maratonie, gdy kończyny dolne wyraźnie zwiększają swoją objętość, co jest związane z gromadzeniem wody w zapalnych obszarach. Podobnie jak w przypadku pożarów, tak również tutaj woda staje się pierwszą linią obrony. Ból i obrzęk są sygnałem wzywającym do walki, bez którego ciężko o szybką i skuteczną interwencję.

Leki przeciwbólowe działają w tym przypadku jak zajęta linia telefoniczna. Uciszają wiadomość o problemie, ale jednocześnie opóźniają jego rozwiązanie i powodują większe zniszczenia. Stan zapalny jest ważnym krokiem w procesie gojenia i nadbudowy, a leki przeciwzapalne mogą hamować przystosowanie do treningu, blokując jednocześnie możliwość rozwijania możliwości wysiłkowych. Potwierdziło się to w badaniach Masato Machidy nad wpływem podaży ibuprofenu podczas wysiłków wytrzymałościowych. Choć podaż środka przeciwbólowego ułatwiła w nich obniżenie odczuwania bólu podczas długotrwałego biegu, to nie zaobserwowano dalszych budujących efektów treningu w obrębie mięśni szkieletowych.

Jelita i żołądek

Leki przeciwbólowe poza maskowaniem bólu, który może prowadzić do kontuzji, negatywnie wpływają na syntezę kolagenu, zarówno w obrębie mięśni, więzadeł, jak i ścięgien. Zmniejsza się przez to moc tych tkanek, jak również ich elastyczność i wytrzymałość na uszkodzenia. Negatywne zmiany notuje się również w funkcjach żołądkowo-jelitowych oraz sercowo- naczyniowych. W artykule, który ukazał się w „Medicine & Science in Sports & Exercise” w 2012 roku, Kim van Wijck i jego współpracownicy jednoznacznie przedstawili negatywny wpływ spożywanie leków przeciwbólowych na stan jelita cienkiego u osób wykonujących wysiłek wytrzymałościowy. Zaobserwowano zniszczenia oraz dysfunkcję tego narządu. Towarzyszyły temu nudności, bóle brzucha, krwawienia z jelit i wrzody żołądka.

Kiedy sięgnąć po leki?

Jeżeli ból jest ostry i pojawił się nagle, to jest to możliwy sygnał nadchodzącego urazu lub kontuzji. W takim przypadku można sięgnąć po lek przeciwbólowy w celu uśmierzenia dolegliwości, ale pod warunkiem, że nie będzie łączyć się to z późniejszym wysiłkiem fizycznym. Specjaliści zalecają również stosowanie leków przeciwbólowych w pierwszych dwóch-trzech dniach po wystąpieniu urazu w celu zminimalizowania odczuwania ostrego bólu. Po tym czasie powinno się je odstawić i pozwolić zadziałać naturalnym mechanizmom obronnym organizmu. W przyjmowaniu leków przeciwbólowych obowiązuje zasada podaży minimalnej, oddziałującej dawki oraz jak najkrótszego czasu jej stosowania, podobnie jak np. w przypadku antybiotyków.

Przy ostrym bólu lepiej sięgnąć po paracetamol, który może być równie skuteczny co niesteroidowe leki przeciwzapalne lub stosować jednocześnie inhibitory pompy protonowej do ochrony ścian żołądka i jelit. Podobnie sytuacja przedstawia się, gdy pojawia się gorączka lub dojmujące zmęczenie. Warto wtedy pamiętać, że to sygnały alarmowe nadawane przez organizm, które krzyczą „stop treningowi”, i których warto słuchać. Podwyższenie temperatury ciała o jeden stopień powoduje szybszą utratę wody i wzrost częstości skurczów serca o około 10 uderzeń. W praktyce przekłada się to na szybsze wykorzystanie glikogenu i mniejszy możliwy czas wykonywania wysiłku. O rekord życiowy w takich warunkach trudno. Lepiej zrezygnować z biegania i skoncentrować się na powrocie do sił.

Nie stosować profilaktycznie

Niesteroidowe leki przeciwzapalne nie powinny być stosowane profilaktycznie (w przypadku braku obrażeń) oraz w celu maskowania bólu. Nie zastąpią również odpoczynku i rehabilitacji, których celem jest odbudowa i przywracanie sił. Bezkarne sięganie po nie może powodować przede wszystkim problemy żołądkowe, ale również sercowo-naczyniowe i mięśniowe. Po wysiłku fizycznym hamują one adaptację do wysiłku i ewentualny progres. Ostatecznie, nie ma więc wskazań ani racjonalnego uzasadnienia dla profilaktycznego stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych przez sportowców, a takie rytualne stosowanie stanowi niewłaściwe użycie tych potencjalnie niebezpiecznych środków.

Chcesz być zawsze na bieżąco? Polub nas na Facebooku. Codzienną dawkę motywacji znajdziesz także na naszym Instagramie!
Zachęcamy także do słuchania naszego podcastowego cyklu „Czy tu się biega?”.
mm
Natalia Grzebisz

Podoba ci się ten artykuł?

0 / 5. 0

Przeczytaj też

21 Cracovia Maraton to więcej niż tylko bieg ulicami miasta – to podróż pełna emocji i niepowtarzalnych widoków. Przygotujcie się na niezwykłą przygodę, podczas której wzrok warto trzymać ponad szerokie ulice stolicy Małopolski. Zapraszamy do […]

„Z historią w tle” – taka właśnie jest trasa 21. Cracovia Maratonu. Poznajcie szczegóły!

Wielka biegowa euforia nad Wisłą! Do startu 18. Nationale-Nederlanden Półmaratonu Warszawskiego zostało niewiele ponad tydzień, a listy startowe „połówki” i „piątki” wciąż się wydłużają! W sumie na obu dystansach zamelduje się prawie 20 tysięcy biegaczy. […]

10 dni do biegu i niemal 20 tysięcy uczestników na listach startowych!

Czy nowoczesne buty startowe muszą mieć w swojej konstrukcji karbon, żeby zapewniać świetną dynamikę? Jak się okazuje – niekoniecznie. Udowadnia to Saucony Endorphin Speed 4, który ma płytkę… nylonową. Czym charakteryzuje się to rozwiązanie, jak […]

Saucony Endorphin Speed 4 – buty z płytką, która daje szybkość i sporo… przyjemności [RECENZJA]

Gościem kolejnego podcastu z cyklu Czy tu się biega? jest Greg Albrecht – coach i doradca biznesowy, przedsiębiorca, który wylicytował start z numerem „1” w 18. Nationale-Nederlanden Półmaratonie Warszawskim zasilając konto Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. […]

Sport jest niezbędny do życia i do prowadzenia biznesu. Greg Albrecht

Zapraszamy Was na transmisję LIVE, będącą integralną częścią naszej akcji treningowej, mającej przygotować Was do udziału w 18. Nationale-Nederlanden Półmaratonie Warszawskim. W trakcie spotkania z doświadczoną dietetyczką, a także pasjonatką biegania, Agnieszką Tokarz, odkryjecie tajniki […]

Dieta i trening na 10 dni do 18. Nationale-Nederlanden Półmaratonu Warszawskiego [LIVE]

Istnieje prosty sposób na poprawę biegowej dyspozycji w ostatnich tygodniach czy dniach przed ważnym startem. Jest nim zastosowanie strategii „wyostrzania”, znanej na świecie jako „tapering”. Żadnych długich wybiegań, odpoczywamy psychicznie i fizycznie, a treningi są krótkie i intensywne.

Tapering, czyli ostrzenie pazurów przed wyścigiem

Patrycji Wyciszkiewicz chyba nikomu nie trzeba przedstawiać. To utytułowana i ambitna sprinterka, która startując na najwyższym poziomie nam, kibicom, dostarczyła wielu pięknych emocji. Dziś Patrycja walczy o powrót do najwyższej ligi i za główny cel […]

Na bieżni czuję się jak rekin na polowaniu. Patrycja Wyciszkiewicz nie tylko o powrocie do formy

Już za nieco ponad miesiąc krakowskie ulice wypełnią biegacze podczas 21. Cracovia Maratonu oraz towarzyszącemu mu sobotniemu Biegowi Nocnemu na 10 km. W tegorocznej edycji uczestnicy będą mieli okazję pokonać dystans w ekologicznych koszulkach technicznych […]

Pokonaj trasę 21. Cracovia Maratonu lub Biegu Nocnego na 10km w oficjalnej koszulce!