fbpx

Slider > Zdrowie i motywacja

Biegasz w terenie? Jesteś idealnym celem dla kleszczy. Oto, co warto o nich wiedzieć

Kleszcze kojarzymy głównie z boreliozą. Tymczasem to nie jedyna choroba, którą mogą przenosić . Nawet co szósty kleszcz w Polsce jest zakażony wirusem kleszczowego zapalenia mózgu (KZM). Szybka reakcja w postaci wyciągnięcia tego pajęczaka nic nie pomoże – wirus dostaje się do naszego organizmu w momencie wkłucia się w ciało. Na szczęście istnieje szczepionka, z której niestety wciąż zbyt mało osób korzysta. Jej działanie praktycznie w 100 proc. chroni nas przed chorobą, której skutki mogą być tragiczne.

Materiał zrealizowany w ramach kampanii „Nie igraj z kleszczem”. Wygraj z Kleszczowym Zapaleniem Mózgu.

Jak funkcjonują kleszcze?

Kleszcze nie skaczą na nas z drzew, jak niektórzy sądzą. – Nie skaczą, bo nie mają odnóży skocznych. Kleszcze tylko chodzą, i to powoli. Nie są w stanie wejść na drzewo. Wdrapują się na trawy, jagodziny, krzaki – do ok. metra wysokości – mówi dr inż. Anna Wierzbicka, zoolog i leśnik z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

Dzięki organom odpowiedzialnym za odczuwanie temperatury i zapachu, jeśli poczują człowieka lub zwierzę, to na niego spadają. Pierwszym obszarem, na którym więc kleszcz się pojawi, mogą być nasze nogi. Stamtąd powoli idzie wyżej, w poszukiwaniu delikatnej skóry, w którą łatwiej mu się wkłuć.

Najczęściej wkłuwają się w zgięcia skóry pod kolanami, w pachach, pachwinach, zgięciach łokci, w miejsca za uszami, u kobiet także pod biustem, w miejscu przylegania stanika.

Co ciekawe, kleszcze częściej atakują kobiety niż mężczyzn. Najbardziej narażone są jednak dzieci, które mają wyższą temperaturę ciała.

Gdzie spotkamy kleszcze?

Kleszcze żerują zarówno w lasach liściastych, jak i iglastych. Co więcej, możemy je spotkać w parkach, ogródkach działkowych, na skwerach. Tam, gdzie jest wilgotno, rośnie trawa, krzaki, paprocie, jagodziny. Czyli praktycznie wszędzie, gdzie kończy się asfalt i chodnik.

Czym grozi ukłucie kleszcza?

Najczęściej o kleszczach mówi się w kontekście zachorowania na boreliozę. Jednak to nie jedyne zagrożenie. Co szósty kleszcz zakaża KZM – wirusem, który może przyczyniać się do poważnych uszkodzeń układu nerwowego u człowieka.

Wirus KZM należący do rodzaju flawiwirusów bytuje w gruczołach ślinowych kleszczy. Usunięcie kleszcza nawet w pierwszych godzinach po ukłuciu nie zabezpiecza przed przeniesieniem wirusa (w odróżnieniu od boreliozy) – do zakażenia dochodzi w ciągu kilku minut.

Kleszcze żerują nisko, na wysokości do 1 metra.

Jak widać zatem, wirus KZM to realne zagrożenie.

Objawy wirusa KZM

Objawy początkowo przypominają grypę: pojawia się gorączka, ból głowy, bóle mięśni, stawów.

Zakażenie może nie wywołać żadnych objawów, gdy układ odpornościowy zwalczy wirusa. Jeśli nie, choroba przypomina grypę, co objawia się bólami głowy, mięśni i kości, gorączką. Na tym etapie choroba może się zakończyć i zwykle nie rozpoznajemy tych objawów jako efektu zakażenia wirusem KZM, a jako przeziębienie czy właśnie grypę. Jeśli jednak wirus przedostanie się do układu nerwowego, to po chwilowej (1-3 dni) poprawie następuje ponowny wzrost temperatury ciała, ból głowy, i objawy, które wskazują na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Czasami choroba od razu przechodzi w fazę neurologiczną – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Joanna Zajkowska z Kliniki Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku.

Czym może skutkować zarażenie wirusem? Zakażenie wirusem KZM może prowadzić do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, mózgu i/lub rdzenia kręgowego. Większość zachorowań na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych kończy się wyleczeniem. Jednak nawet u 58% chorych przebycie KZM może wiązać się z wystąpieniem powikłań. Najczęściej obserwuje się objawy neurologiczne takie jak, np. porażenia oraz niedowłady nerwów czaszkowych i obwodowych. Szczególnie często występują zaniki mięśni pasa barkowego oraz uszkodzenie móżdżku.

Nierzadko dochodzi także do powikłań związanych ze sferą psychiczną, takich jak: zaburzenia koncentracji, nastroju, pamięci, uwagi. Wśród utrzymujących się po chorobie objawów (przez wiele miesięcy a nawet lat) zgłaszanych przez pacjentów dominują bóle głowy, wzmożona męczliwość, zaburzenia snu.

Jak się chronić przed kleszczami?

Dr inż. Anna Wierzbicka sugeruje, by stosować repelenty, a oprócz tego odpowiednio się ubierać: zakładać długie spodnie, idąc do lasu lub parku, niezależnie od pogody. – Latem po prostu zakładajmy długie spodnie z cieńszego materiału. Poza tym warto włożyć bluzkę w spodnie. Im szczelniej będziemy ubrani, tym większa szansa, że kleszcz odpadnie, nie da rady wbić się w skórę. Warto też pamiętać, że w czasie aktywności kleszczy – czyli obecnie właściwie prawie przez cały rok – po powrocie z lasu trzeba zdjąć ubranie i dokładnie obejrzeć całe ciało, robiąc prysznic.

Odnośnie repelentów warto wiedzieć, że nie wystarczy spryskać się rano.

– Gdy się spocimy, repelent działa krótko. Nie wszystkie repelenty są skuteczne, najlepiej zostało udowodnione działanie repelentu DEET, który był wymyślony dla amerykańskiej armii. Idąc w miejsca, gdzie mogą być kleszcze, warto stosować repelenty, jednak nie zwalnia to z innych sposobów ochrony – mówi dr Anna Wierzbicka.

Co w przypadku, gdy zauważymy kleszcza? – Trzeba go usunąć, najlepiej pęsetą. Nie wykręcać, tylko wyciągnąć delikatnym i zdecydowanym ruchem. Miejsce po wkłuciu kleszcza dobrze jest zdezynfekować wodą utlenioną. Jeśli po pewnym czasie na skórze (niekoniecznie w miejscu wkłucia kleszcza) pojawi się zaczerwienienie, rumień, trzeba iść do lekarza. Warto to zrobić również, jeśli po 7-28 dniach od wkłucia kleszcza pojawią się objawy przypominające grypę – tłumaczy dr Wierzbicka.

Nie zapomnij o szczepieniach!

Współczesna medycyna nie stworzyła leków, które mogą pokonać wirusa KZM, jednak w prosty sposób można mu zapobiec – wystarczy się zaszczepić. Zdaniem prof. dr hab. n. med. Joanny Zajkowskiej z Kliniki Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku, najlepiej zaszczepić się w styczniu-lutym, jednak każdy moment w roku jest dobry. Schemat szczepień składa się z 3 dawek, podawanych w ciągu 1 roku oraz z dawek przypominających (co kilka lat).

Szczepienia to najskuteczniejszy sposób ochrony przed kleszczowym zapaleniem mózgu (chroni niemal w 100%) – groźną chorobą, na którą nie ma leku.

Chcesz być zawsze na bieżąco? Polub nas na Facebooku. Codzienną dawkę motywacji znajdziesz także na naszym Instagramie!
Zachęcamy także do słuchania naszego podcastowego cyklu „Czy tu się biega?”.
mm
Iwona Ludwinek-Zarzeka

Podoba ci się ten artykuł?

4 / 5. 4

Przeczytaj też

21 Cracovia Maraton to więcej niż tylko bieg ulicami miasta – to podróż pełna emocji i niepowtarzalnych widoków. Przygotujcie się na niezwykłą przygodę, podczas której wzrok warto trzymać ponad szerokie ulice stolicy Małopolski. Zapraszamy do […]

„Z historią w tle” – taka właśnie jest trasa 21. Cracovia Maratonu. Poznajcie szczegóły!

Wielka biegowa euforia nad Wisłą! Do startu 18. Nationale-Nederlanden Półmaratonu Warszawskiego zostało niewiele ponad tydzień, a listy startowe „połówki” i „piątki” wciąż się wydłużają! W sumie na obu dystansach zamelduje się prawie 20 tysięcy biegaczy. […]

10 dni do biegu i niemal 20 tysięcy uczestników na listach startowych!

Czy nowoczesne buty startowe muszą mieć w swojej konstrukcji karbon, żeby zapewniać świetną dynamikę? Jak się okazuje – niekoniecznie. Udowadnia to Saucony Endorphin Speed 4, który ma płytkę… nylonową. Czym charakteryzuje się to rozwiązanie, jak […]

Saucony Endorphin Speed 4 – buty z płytką, która daje szybkość i sporo… przyjemności [RECENZJA]

Gościem kolejnego podcastu z cyklu Czy tu się biega? jest Greg Albrecht – coach i doradca biznesowy, przedsiębiorca, który wylicytował start z numerem „1” w 18. Nationale-Nederlanden Półmaratonie Warszawskim zasilając konto Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. […]

Sport jest niezbędny do życia i do prowadzenia biznesu. Greg Albrecht

Zapraszamy Was na transmisję LIVE, będącą integralną częścią naszej akcji treningowej, mającej przygotować Was do udziału w 18. Nationale-Nederlanden Półmaratonie Warszawskim. W trakcie spotkania z doświadczoną dietetyczką, a także pasjonatką biegania, Agnieszką Tokarz, odkryjecie tajniki […]

Dieta i trening na 10 dni do 18. Nationale-Nederlanden Półmaratonu Warszawskiego [LIVE]

Istnieje prosty sposób na poprawę biegowej dyspozycji w ostatnich tygodniach czy dniach przed ważnym startem. Jest nim zastosowanie strategii „wyostrzania”, znanej na świecie jako „tapering”. Żadnych długich wybiegań, odpoczywamy psychicznie i fizycznie, a treningi są krótkie i intensywne.

Tapering, czyli ostrzenie pazurów przed wyścigiem

Patrycji Wyciszkiewicz chyba nikomu nie trzeba przedstawiać. To utytułowana i ambitna sprinterka, która startując na najwyższym poziomie nam, kibicom, dostarczyła wielu pięknych emocji. Dziś Patrycja walczy o powrót do najwyższej ligi i za główny cel […]

Na bieżni czuję się jak rekin na polowaniu. Patrycja Wyciszkiewicz nie tylko o powrocie do formy

Już za nieco ponad miesiąc krakowskie ulice wypełnią biegacze podczas 21. Cracovia Maratonu oraz towarzyszącemu mu sobotniemu Biegowi Nocnemu na 10 km. W tegorocznej edycji uczestnicy będą mieli okazję pokonać dystans w ekologicznych koszulkach technicznych […]

Pokonaj trasę 21. Cracovia Maratonu lub Biegu Nocnego na 10km w oficjalnej koszulce!