fot: Getty Images
Shalane Flanagan bardzo rzadko startuje w Europie, stÄ…d polskim kibicom nie jest szczególnie znana. Dopiero teraz, po niespodziewanym zwyciÄ™stwie w Nowym Jorku, jej gwiazda mocno rozbÅ‚ysÅ‚a. W USA jest doceniana i podziwiana od wielu lat, ma za sobÄ… dÅ‚ugÄ… karierÄ™ i medale zdobywane we wszystkich rodzajach startów – na bieżni, ulicy oraz w crossie. Co ciekawe, jest możliwe, że jej najbardziej medialne osiÄ…gniÄ™cie, czyli nowojorski triumf, bÄ™dzie równoczeÅ›nie ostatnim. Flanagan od pewnego czasu mówi w wywiadach, że czuje siÄ™ speÅ‚niona jako biegaczka i brakowaÅ‚o jej tylko dużego zwyciÄ™stwa w amerykaÅ„skim maratonie. Biegaczka ma 36 lat, jest od dawna zamężna, myÅ›li o dziecku i kto wie, czy nie zakoÅ„czy kariery teraz, gdy jest na szczycie.
Geny biegaczki Amerykanka odziedziczyÅ‚a po obojgu rodziców. Matka to byÅ‚a rekordzistka Å›wiata w maratonie, z wynikiem 2:49:40 z 1971 roku. MaratoÅ„ska życiówka ojca to 2:18, co także robi wrażenie. Flanagan biegaÅ‚a od dzieciÅ„stwa i byÅ‚a gwiazdÄ… na każdym etapie rozwoju – od szkoÅ‚y Å›redniej, poprzez studia aż po karierÄ™ profesjonalnÄ…. Dwukrotna akademicka mistrzyni USA zawodowe bieganie rozpoczęła pod opiekÄ… trenera Johna Cooka, obecnie emerytowanego. Pod jego skrzydÅ‚ami osiÄ…gnęła pierwszy wielki sukces – brÄ…zowy medal Igrzysk Olimpijskich w Pekinie, na dystansie 10 000 metrów. ByÅ‚o to jeszcze przed erÄ… obecnych sukcesów amerykaÅ„skich dÅ‚ugodystansowców, Shalane Flanagan przecieraÅ‚a tu szlaki. Co wiÄ™cej, jej brÄ…zowy medal po latach zamieniÅ‚ siÄ™ w srebrny, po dyskwalifikacji za doping Turczynki Elvan Abeylegesse. W 2008 Flanagan byÅ‚a rekordzistkÄ… USA na 10 000 (30,22:22) oraz 5000 metrów (14:44,80). BrakowaÅ‚o jej tylko rekordu w maratonie i jest to jeden z nielicznych celów, których nie udaÅ‚o siÄ™ jej osiÄ…gnąć. Obecnie oba rekordy ze stadionu sÄ… już poprawione przez Molly Huddle, Shalane pozostaje jeszcze rekordzistkÄ… USA w hali oraz w biegu ulicznym na dystansie 10 kilometrów.
W 2009 Amerykanka rozstaÅ‚a siÄ™ z Johnem Cookiem, który byÅ‚ trenerem stawiajÄ…cym w wiÄ™kszym stopniu na intensywność treningu, w mniejszym na objÄ™tość. On chciaÅ‚, aby startowaÅ‚a nadal na bieżni, jÄ… ciÄ…gnęło do maratonu. PrzeszÅ‚a do grupy Jerryego Schumachera, stacjonujÄ…cej w Oregonie, konkurencyjnej w stosunku do drużyny Alberto Salazara, chociaż także sponsorowanej przez firmÄ™ Nike. W 2011 osiÄ…gnęła zaskakujÄ…cy sukces – zdobyÅ‚a brÄ…zowy medal mistrzostw Å›wiata w biegu przeÅ‚ajowym, co wydawaÅ‚o siÄ™ nie do dokonania w konkurencji zdominowanej przez zawodniczki z Kenii i Etiopii. Shalane Flanagan miaÅ‚a wiÄ™c na koncie już dwa medale dużych imprez, rozgrywanych na dwóch różnych nawierzchniach. Do podbicia zostaÅ‚a już tylko ulica.
W biegach ulicznych szÅ‚o gÅ‚adko, ale nie idealnie. W 2010 zabrakÅ‚o jej dwóch sekund do pobicia rekordu USA w półmaratonie. Debiut maratoÅ„ski byÅ‚ udany – drugie miejsce w Nowym Jorku, w czasie 2:28:40. Co ciekawe, przed Mary Keitany i za EdnÄ… Kiplagat – z obiema zawodniczkami Å›cigaÅ‚a siÄ™ w Nowym Jorku także w tym roku. W 2011 byÅ‚a 7. na mistrzostwach Å›wiata na dystansie 10 000 metrów, a rok później atakowaÅ‚a wielki cel – medal w maratonie na Igrzyskach Olimpijskich w Londynie, który miaÅ‚ być ukoronowaniem kariery. Nie udaÅ‚o siÄ™ jednak, Amerykanka zajęła bardzo rozczarowujÄ…ce jÄ…, 10. miejsce.
Kolejne lata byÅ‚y dla Flanagan trudne i dość przeciÄ™tne wynikowo. ÅšcigaÅ‚a siÄ™ w amerykaÅ„skich maratonach, ale nie udawaÅ‚o siÄ™ wygrać. W 2014 przyjechaÅ‚a do Berlina, z wÅ‚asnym “zajÄ…cem” i atakowaÅ‚a rekord USA w maratonie. UzyskaÅ‚a znakomity czas – 2:21:21, ale rekord Deeny Kastor jest dużo lepszy, wynosi 2:19:36. W 2016 z trudem wywalczyÅ‚a nominacjÄ™ na kolejne Igrzyska, dobiegajÄ…c na 3. miejscu w rozgrywanym w upale maratonie w Los Angeles. Kilka miesiÄ™cy później na Igrzyskach w Rio de Janeiro byÅ‚a szósta. CaÅ‚y czas pozostawaÅ‚a w Å›wiatowej czołówce, ale brakowaÅ‚o spektakularnych zwyciÄ™stw.
Tegoroczny sezon zaczÄ…Å‚ siÄ™ dla Shalane Flanagan pechowo. DoznaÅ‚a kontuzji pleców i odpuÅ›ciÅ‚a maraton na wiosnÄ™, zamiast tego po raz pierwszy od lat rozegraÅ‚a peÅ‚en sezon na stadionie. Zapas szybkoÅ›ci okazaÅ‚ siÄ™ na tyle wysoki, że jesieniÄ… przychodzi historyczna wygrana w maratonie w Nowym Jorku – Flanagan dokonaÅ‚a tego jako pierwsza Amerykanka od 1977 roku, czyli wÅ‚aÅ›ciwie od czasu skomercjalizowania biegu. ZwyciÄ™stwo byÅ‚o zaskakujÄ…ce i uzyskane nad znakomitymi rywalkami. Jest to piÄ™kne podsumowanie dÅ‚ugiej i udanej kariery. Czy ta historia bÄ™dzie miaÅ‚a dalszy ciÄ…g, dowiemy siÄ™ pewnie wkrótce. Na razie Shalane Flanagan odpoczywa po Nowym Jorku.