Pasmo biodrowo-piszczelowe a ból kolana. Zastosowanie metody taipingu

Ból po zewnętrznej stronie kolana. Znacie to? Prawdopodobnie staliście się ofiarami tzw. zespołu pasma biodrowo – piszczelowego, czyli popularnego ITBS (iliotibial band syndrome). Jak sobie z nim radzić, opowiada Marta Konarzewska, fizjoterapeutka.

Zespół pasma biodrowo-piszczelowego charakteryzuje się bólem pojawiającym się stopniowo, najczęściej po treningu. Gdy występuje w trakcie, kontynuacja biegu staje się zbyt bolesna. – Wśród swoich pacjentów często spotykam biegaczy i osoby trenujące inne dyscypliny sportu – mówi Marta Konarzewska. – Większość przeciążeń wynika zdecydowanie z małej mobilności stawów, braku dobrej elastyczności mięśni oraz ze złej techniki biegu. Wprowadzając do swych treningów odpowiednio dobrane ćwiczenia wzmacniające, stabilizacyjne (stability core) systematyczne rozciąganie i rolowanie (foam roller)  przeciwdziałamy kontuzjom i uruchamiamy wszystkie grupy mięśniowe.

ITBS – dlaczego boli?

Pasmo biodrowo- piszczelowe to długie i kolagenowe wzmocnienie powięzi na udzie. Jego proksymalny przyczep początkowy znajduje się na najwyżej położonej części grzebienia biodrowego, schodzi w kierunku bocznym nad miednicą i mięśniami pośladkowymi, następnie nad krętarzem większym kości udowej wzdłuż bocznej strony uda, bocznie nad przestrzenią stawową stawu kolanowego i finalnie przyczepia się na tzw. guzku Gerdy’ego (kłykieć boczny kości piszczelowej).

 Pasmo napina się podczas : 

aktywności mięśniowej mięśnia pośladkowego wielkiego oraz średniego,

aktywności mięśniowej mięśnia napinacza powięzi szerokiej uda,

aktywności mięśnia obszernego bocznego uda.

To oznacza, że u biegaczy jest ono szczególnie narażone na nadmierne napięcie, ponieważ w naszym sporcie aktywności mięśni pośladkowych (wszystkich) jest duża.

 Przyczyny powstawania bólu: 

1) osłabienie mięśni odwodzących udo, czyli mięsień pośladkowy średni (jest głównym stabilizatorem miednicy) w fazie podporu. W momencie gdy mięsień ten jest osłabiony i skrócony, jego funkcję zaczyna przejmować mięsień naprężacz powięzi szerokiej uda.

2) asymetryczne ustawienie miednicy co za tym idzie różnice w długości kończyn dolnych, zablokowanie stawów krzyżowo- biodrowych, skrócenie mięśnia biodrowo- lędźwiowego

3) dysbalans mięśniowy,

4) przeciążenie treningowe,

5) nagłe zwiększenie kilometrażu,

6) brak rozciągania mięśni,

7) brak regeneracji.

Czy za pomocą założenia ,,tejpów” można leczyć ITBS?

Oklejenie plastrami jedynie wspomaga leczenie ITBS. Jak sama nazwa wskazuje jest to zespół pasma biodrowo- piszczelowego, więc musimy brać pod uwagę cały łańcuch mięśni oraz powięź. Prawidłowe oklejenie pasma wspomaga leczenie i odciąża nadwyrężone struktury, lecz nie powoduje wyleczenia.

Czy po założeniu ,,tejpów” można trenować?

Podczas występowania objawów ITBS powinien być wprowadzony zakaz treningów, ponieważ trenowanie na napiętych mięśniach, powielanie błędnych wzorców i jednoczesna rehabilitacja nie przyniesie żadnych efektów.

Na czym polega rehabilitacja zespołu pasma biodrowo-piszczelowego?

Przede wszystkim należy poprawnie i uważnie zbadać pacjenta i przeprowadzić dokładny wywiad. Dokonać dokładnej analizy, oceny postawy ciała, zakresu ruchomości stawów, elastyczności mięśni.

 Rehabilitacja obejmuje: 

przywrócenie prawidłowej ruchomości pasma przez pracę na powięzi mięśni pośladkowych, palpacyjne wyszukiwanie napięć na przebiegu powięzi i mięśni, oraz praca na przegrodach między napiętymi mięśniami,

rozluźnianie napiętych mięśni miednicy

rozluźnianie pasma biodrowo- piszczelowego wzdłuż przebiegu, praca mięśniowo- powięziowa

treapia punktów spustowych,

masaż głęboki, poprzeczny,

wzmacnianie osłabionych mięśni (mięśnia pośladkowego średniego, mięśnia poprzecznego brzucha),

stretching i rolowanie napiętych mięśni,

wyrównanie możliwych asymetrii i dysbalansu mięśniowego,

schładzanie bolesnej okolicy.

Co robić gdy ból nie ustępuje?

Gdy ból nie ustępuje, nawet po pracy z fizjoterapeutą należy udać się do lekarza ortopedy, który zleci dodatkowe badania np. USG.

Jak długo można nosić „tejpy”?

Zazwyczaj terapeuta wspomaga rehabilitację zakładając plastry, więc stosuje je tak długo jak będzie potrzeba, prawdopodobnie do uzyskania poprawy. Oczywiście co jakiś czas należy dać odpocząć skórze od ,,tejpów”. Plastry do kinesiotapingu są hipoalergiczne, więc nie powinny wywoływać podrażnień, natomiast, klej w połączeniu z potem może spowodować zaczerwienienie lub swędzenie skóry i wtedy należy plastry zdjąć. Plastry mogą wytrzymać na skórze nawet do 5 dni, mimo iż są poddawane działaniu wody np. podczas kąpieli.

Czy można samemu założyć ,,tejpy” przy wystąpieniu ITBS?

Odradzałabym samodzielne nakładanie plastrów na pasmo. Tutaj potrzebna jest fachowa pomoc fizjoterapeuty. Po pierwsze, ze względu na brak wiedzy anatomicznej, po drugie na pozycje ułożeniowe przy oklejaniu. To samo dotyczy innych rodzajów oklejania.

Gdy zakłada się plastry, to wtedy skórę należy przemyć najlepiej spirytusem. Musi być gładka i sucha. Należy również ogolić okolice oklejenia, aby taśmy lepiej i dłużej się trzymały.

 Opis zakładania plastrów przy występowaniu bólu w paśmie biodrowo – piszczelowym: 

Pozycja wyjściowa: leżenie na boku blisko krawędzi leżanki, kończyna dolna wyprostowana.

Oklejenie:

Potrzebne będą dwa plastry długości około 30 cm ( odległość od szpary stawu kolanowego do biodra). Końcówki tych odcinków delikatnie zaokrąglamy obcinając nożyczkami.

Kończynę dolną prostujemy w biodrze tak, aby delikatnie wychodziła poza leżankę. Pierwszy plaster naklejamy w okolicy przyczepu pasma biodrowo-piszczelowego na piszczeli po stronie bocznej. Jest to baza, czyli początek plastra jest bez naprężenia.

Następnie prowadzimy plaster stopniowo odklejając papier w kierunku kolca biodrowego przedniego górnego, w kierunku mięśnia naprężacza powięzi szerokiej uda z naprężeniem 30%. Końcówkę, czyli bazę końcową oklejamy bez naprężenia.

W celu lepszego rozprowadzenia kleju, wygładzamy całą długość plastra, oderwanym papierem, czyli jego wewnętrzną częścią.

Odmierzamy ponownie długość plastra i bazę przyklejamy na przyczepie pasma.

Tym razem kierujemy plaster w stronę biodra ( celujemy na krętarz większy kości udowej). Naprężamy plaster o 30% pamiętając że baza na początku i na końcu plastra pozostaje bez naprężenia.

Ponownie wewnętrzną stroną papieru wygładzamy powierzchnię plastra.

Efekt końcowy.

Marta Konarzewska – fizjoterapeutka, której pasją od zawsze było bieganie. Od roku trenuje także triathlon, startowała też w Ultramaratonie Bieszczadzkim, a aktualnie przygotowuje się do Biegu Rzeźnika oraz pełnego dystansu IRONMAN.